مدیریت به سبک ایرانی

توسعه پایدار

نشست «جای خالی سنّت مدیریت ایرانی در آموزش مدیریت در ایران»

پنجشنبه 16 آذر 1402-ساعت 10 تا 12:30 (حضوری و مجازی)

«مدرسه توسعه پایدار» برگزار می‌کند:

سنت مدیریت ایرانی***توجه: شرکت در این رویداد، هم به صورت حضوری و هم به صورت مجازی، فقط با ثبت نام قبلی، امکان پذیر است***

(لینک ثبت‌نام در انتهای صفحه قرار دارد)


درباره رویداد

قرن گذشته شاهد تغییر قابل توجهی در رویکرد آموزش مدیریت بود. با ظهور صنعتی‌شدن و جهانی‌سازی و گسترش بنگاه‌داری به مفهوم مدرن آن، کسب‌وکارها نیازمند مهارت‌ها و دانش تخصصی بیشتری در مدیران خود شدند. این نیاز منجر به ایجاد مدارس کسب‌وکار (Business School) شد که ماموریتشان ارائه آموزش‌های مورد نیاز دانشجویان و مدیران آینده برای موفقیت در دنیای تجارت بود.

یکی از وعده‌های آموزش مدیریت در عصر جدید، تمرکز بر یادگیری کاربردی است. برخلاف برنامه‌های دانشگاهی سنتی، که ممکن است بر نظریه و تحقیق تأکید کنند، مدارس بازرگانی و آموزش نوین مدیریت تلاش دارد که به دانشجویان تجربۀ دنیای واقعی در زمینه‌هایی مانند امور مالی، بازاریابی و مدیریت عملیات بدهند تا به فراگیران خود کمک کنند مهارت‌ها و دانش مورد نیاز برای موفقیت در دنیای پرشتاب و رقابتی تجارت را کسب نمایند.

در این بین نکته قابل توجه این است که الگوی آمریکایی آموزش مدیریت در قرن گذشته و به ویژه پنجاه سال گذشته به تدریج الگوی رایج و غالب در دنیای دانشگاهی شد و این موضوع در نظریه‌های زیربنایی و الگوهای عملیاتی مدیریت نیز خود را تثبیت کرد. البته الگوی آمریکایی مدیریت تنها الگوی معروف در دنیا نیست. بلکه آموزش مدیریت متاثر از الگوهایی چون مدیریت ژاپنی نیز هست که با تأکید شدید بر کار گروهی و ایجاد اجماع، بهبود مستمر و نوآوری، با تمرکز بر یافتن راه‌هایی برای بهینه‌سازی فرآیندها و افزایش کارایی، شناخته می‌شود.

علاوه بر سبک‌های مدیریت ژاپنی و آمریکایی، چندین سبک مدیریتی «کشور-محور» نیز در ادبیات مدیریت معروف شده است. به عنوان مثال، می‌توان «مدیریت آلمانی» (با تمرکز قوی بر کارایی و دقت، با ترجیح قوانین و رویه‌های روشن)، «مدیریت چینی» (با رویکرد سلسله مراتبی که تصمیمات در راس آنها گرفته می‌شود و در زنجیره فرماندهی منتقل می‌شود)، و یا سبک مدیریت هندی (با تمرکز شدید بر سلسله مراتب و احترام به قدرت و تمایل به ریسک کردن برای دستیابی به موفقیت) را نام برد.

به طور کلی، مهم است که بدانیم کشورهای مختلف ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی متفاوتی دارند که می‌تواند رویکرد آنها را به مدیریت شکل دهد. با درک این تفاوت‌ها، مدیران می‌توانند سبک رهبری خود را بهتر برای پاسخگویی بهتر به نیازهای سازمان و جامعه میزبان خود تنظیم کنند.

سوالی که می‌توان در اینجا مطرح کرد این است که آیا در این بین، مفهومی به نام «مدیریت ایرانی» اساسا وجود داشته است و حرفی برای گفتن در میان سبک‌های مختلف مدیریتی دارد؟

برخی از میراث پژوهان و دغدغه‌مندان فرهنگی کشور بر این باورند که «سنّت مدیریت ایرانی»، سبکی خاص و منحصر بفرد از مدیریت بود که کمتر راجع به آن صحبت شده، ولی ظرفیت‌های زیادی برای کمک به مسائل امروز ایران عزیزمان دارد و لذا لازم است ضمن آگاهی از آن، راجع به کارکردها و چیستی آن بیشتر گفتگو کنیم. آنها مثال‌های عملیاتی و ملموس زیادی برای توصیف این سبک خاص مدیریتی دارند که سینه به سینه و نسل به نسل تا قرن اخیر به ما رسیده است و البته الان در معرض تضعیف و نابودی است.

چند دهه پس از ورود آموزش نوین مدیریت به ایران و تاسیس دانشکده‌های مدیریت و مدارس کسب‌وکار، شاید وقت آن شده که به خلاء مهم «آموزه‌های مدیریت ایرانی» توجهی جدی داشته باشیم و تلاش کنیم تا مدیران فردای این سرزمین را با وجهی آموختنی و ناب از میراث نیاکان در باب مدیریت، رهبری و ادارۀ کسب‌وکار و سازمان آشنا کنیم. قطعا از رهگذر چنین بازنگری‌هایی است که می‌توان امید داشت «آموزش مدیریت در ایران» رسالت خود درباب تربیت مدیرانی شایسته و توانمند برای فردای این سرزمین را ایفا کند.

در این نشست، میزبان آقای سید محمد بهشتی شیرازی، چهرۀ نام‌آشنای حوزه «میراث فرهنگی» خواهیم بود تا از زبان ایشان درباره این سبک مدیریتی و سنّت رو به فراموشی و ویژگی‌ها، معیارها، مصادیق و شواهد وجود آن صحبت کنیم و همچنین ببینیم چرا ما نسبت به این سنت بی‌تفاوت هستیم و برای احیای آن چه کار می‌توانیم بکنیم؟

برنامۀ رویداد

بخش اول: سخنرانی آقای سید محمد بهشتی شیرازی درباره «سنّت مدیریت ایرانی» و جای خالی آن در آموزش مدیریت در ایران امروز

(خلاصه: آقای بهشتی بر این باور است که ما در تاریخمان و حتی تا همین دوران معاصر، موضوعی جدی به نام «سنّت مدیریت ایرانی» داشته‌ایم که ردپایش را در اداره بازار در گذشته و حتی شکل‌گیری کارخانجات مدرن در دوره معاصر می‌بینیم. سنّتی که یک سبک و شیوه مدیریتی خاص براش خودش بوده که می‌توانسته در مقابل الگوهای مرسوم و معروف ژاپنی و آمریکایی و غیره حرف برای گفتن داشته باشد.

آقای بهشتی مثال‌های جالب تاریخی، از زندگی بازرگانان و تجار و نیز صاحبان کسب و کارها، از منظر مدیریتی در ذهن دارد. نگاهی که انگار هم تکنیک داشت و هم بینش. بینشی که برخاسته از یک پیوند نزدیک با هستی بود و بر پایۀ بنیان‌های معرفتی عمیقی بنا نهاده شده بود. از نگاه دکتر بهشتی، متاسفانه دانشگاه ما بدون توجه به این میراث، اقدام به کپی برداری و تلاش برای خوراندن سبک‌های مدیریتی دیگر به بدنه مدیران کشور کرده‌ و این مسیر برای آیندۀ کشور راهگشا نیست.)

بخش دوم: پرسش و پاسخ و گفتگوی حضار راجع به مباحث مطرح‌شده

(در این قسمت، جدای از سوالاتی که توسط تسهیل‌گر گفتگو از مهمان پرسیده خواهد شد، امکان طرح سوال و دیدگاه، اظهار نظر و مشارکت از سوی حضار نیز وجود دارد)

دبیر و تسهیل‌گر گفتگو: هامون طهماسبی (مدرسه توسعه پایدار دانشگاه صنعتی شریف)

ارائه دهندگان رویداد

سید محمد بهشتی شیرازی

صاحب‌نظر حوزه میراث فرهنگی


درباره سخنران

سیّد محمّد بهشتی شیرازی (زادهٔ ۱۸ اسفند ۱۳۳۰) عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و پیش از این مدیر جشنواره فیلم فجر و مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، و رئیس کمیته ملی ایکوم ایران بوده و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان هنر است. او در زمان دولت آقای خاتمی، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور نیز بوده است و نام او در چند دهۀ اخیر پیوندی نزدیک با حوزه میراث فرهنگی کشور پیدا کرده است.


همه شما دعوتید!

آموزش مدیریت در ایران، مسئولیت مهمی برای تربیت نسلی از مدیران توانمند و مسئولیت‌پذیر برای فردای کشور عزیزمان را دارد. نگاه این آموزش نباید فقط به متون غربی یا شرقی برای الگوبرداری و تدوین محتواهای درسی خود باشد. در این نشست می‌خواهیم از موضوعی مهم صحبت کنیم. مهمان برنامه ما، مهمانی ویژه و دارای دغدغه‌ای کم‌نظیر در حوزه میراث کهن این سرزمین است. سید محمد بهشتی شیرازی در مورد «سنّت مدیریت ایرانی» حرف‌های مهمی برای گفتن دارد و مثال‌ها و مصادیق و شواهد زیادی دارد که قبلا نشنیده‌ایم و می‌تواند پنجرۀ نگاهمان را به خودمان و سنّتی که میراث‌دار آن هستیم بازتر کند.

از همه شمایی که دل در گرو آبادانی و پیشرفت سرزمین عزیزمان دارید دعوت می‌کنیم از هر جای ایران و جهان که هستید، چه حضوری و چه مجازی در این رویداد همراهمان باشید تا از رهگذر مباحث خوب مطرح شده در این برنامه بتوانیم با آگاهی و امید بیشتری فعالیت‌هایمان را برای گره‌گشایی از مسائل امروز و آیندۀ کشور عزیزمان جهت‌دهی کنیم.

مدرسه توسعه پایدار یک نهاد غیر انتفاعی و خودگردان از نظر مالی است. هزینه اندک در نظر گرفته شده برای این برنامه، هم جهت اطمینان از تخصیص ظرفیت به ثبت‌نام‌کنندگان برای شرکت در رویداد است و هم برای پوشش هزینه‌های برگزاری برنامه (تدارکات، تبلیغات، پذیرایی و…) صرف می‌شود. اگر مازاد منابعی از این رویداد باقی بماند، صرف گسترش فعالیت‌های عام‌المنفعه مدرسه توسعه پایدار خواهد شد.

توجه کنید که ظرفیت حضوری بسیار محدود است و پس از تکمیل ظرفیت، «ثبت نام» آن غیر فعال خواهد شد. پس اگر تمایل به شرکت حضوری در جلسه دارید، زودتر برای ثبت نام خود اقدام کنید. به دلیل محدودیت ظرفیت سالن و همچنین نیاز به هماهنگی با حراست دانشگاه صنعتی شریف جهت حضور در این جلسه، از پذیرش مهمانان عزیز بدون ثبت نام، معذور هستیم.

شرکت در این رویداد به دو صورت حضوری و مجازی امکان پذیر است. اگر تهران بودید و می‌توانستید در روز برگزاری، به ضلع شمالی دانشگاه شریف (پژوهشکده سیاستگذاری) تشریف بیاورید که خوشحال می‌شویم شما را ملاقات کنیم. در غیر اینصورت، در هر جای ایران یا جهان که باشید هم می‌توانید با یک گوشی هوشمند یا یک کامپیوتر متصل به اینترنت در این برنامه شرکت کنید. برای شرکت در رویداد نیاز به نصب نرم‌افزار ندارید (رویداد در محیط سایت اسکای روم برگزار می‌شود). در صبح روز همایش، نحوه دسترسی به مکان نشست و یا لینک شرکت مجازی در برنامه برایتان ایمیل خواهد شد. لطفا در ورود آدرس ایمیل و مشخصات خود دقت کنید. ‌


توسعه پایدار

درباره سلسله رویدادهای «توسعه پایدار برای ایران»

سلسله نشست‌های «توسعه پایدار برای ایران» توسط مدرسه توسعه پایدار و با همراهی حامیان آن از مهر 1397 برگزار می‌شود. این رویدادها به بررسی مسائل مهم و اولویت‌های توسعه پایدار ایران در بخش‌های دولتی، خصوصی و مردمی و با نگاهی ویژه به تجارب منتخب داخلی و بین‌المللی می‌پردازد و با هدف ترویج مفاهیم مرتبط و راه‌کارهای عملیاتی برای فعالین و علاقه‌مندان حوزۀ توسعه پایدار برگزار می‌شود. سوابق این رویدادها را در این لینک می‌توانید ببینید.